گفتمان یعنی مطالبه عمومی مردم

وقتی شما در مورد یک عنوانی از عناوینِ مهمّ اساسیِ انقلاب به یک نتیجه‌ای رسیدید، این را باید تبدیل بکنید به گفتمان؛ [مثلاً] در نشریّه منتشر بکنید. تکرار بکنید، بگویید، تا گفتمان بشود. گفتمان یعنی آن فکر رایج بین مردم، مطالبه‌ی عمومی مردم. وقتی یک چیزی مطالبه‌ی عمومی شد و گفتمان شد، به‌طور طبیعی به عمل نزدیک خواهد شد. باید این‌قدر گفته بشود، استدلال بشود، تبیین بشود، تکرار بشود که به‌صورت یک گفتمانِ قطعی دربیاید.

نقش‌آفرینی مؤثر

دستگاه دیپلماسی کشور در این اوضاع پیچیده و حساس، باید با تبیین حرف نو نظام اسلامی یعنی حضور توأمان مردم و ارزش‌های الهی در جامعه، به نقش‌آفرینی مؤثر بپردازد. _{۱۳۹۰/۱۰/۰۷}

 

عقایدتان را داشته باشید، اما کارهای مشترک هم می‌توانید بکنید

علمای شیعه و سنی با هم جلسه بگذارند، تفاهم کنند، با هم حرف بزنند. ما کارهای مشترکی داریم. خیلی خوب؛ شما فقه خودت را تبیین کن، تدریس کن، شما هم فقه خودت را تبیین کن، تدریس کن. شما فقه جعفری بگو، شما فقه شافعی بگو. عقایدتان را داشته باشید، اما کارهای مشترک هم می‌توانید بکنید. من به فقیه شافعی یا مقلد شافعی نمی‌گویم بیا حتماً بشو جعفری، شیعه؛ نه، خواست، تحقیق کرد، آمد؛ شد، شد؛ نشد، نشد. _{۱۳۹۰/۰۷/۲۰}

وظیفه حوزه در سطح بین‌المللی

تبیین «معرفت شناسی» و «تفکر سیاسی و اقتصادی» اسلام، تشریح مفاهیم فقهی و حقوقی و بیان دقیق و علمی نظام اخلاقی و تربیتی اسلام از جمله مسائلی است که حوزه‌ها می‌توانند در سطح جهانی به آن‌ها بپردازند. _{۱۳۸۹/۰۷/۲۹}

شأن علماى دین است که باید تبیین و بیان کنند

• در پیکره‌ى جامعه که هر قشر حکمِ عضوى از اعضا را دارد و وظیفه‌اى بر دوشش است، روحانیان دو وظیفه و شأن دارند: یک شأن، شأنِ مغز است و شأنِ دیگر، شأنِ زبان. شأن همه‌ى متفکّران و فرزانگان و خردمندان و روشنفکران در یک جامعه، شأنِ مغز است. علماى دین هم، چنین شأنى دارند؛ یعنى باید بیندیشند و مردم را هدایت و راهنمایى کنند. اما علاوه براین، یک شأن دیگر هم براى علماى دین وجود دارد که همان شأنِ زبان است: «قوام الدّین باربعه: بعالم ناطقٍ مستعمل له.» چقدر در قرآن با عباراتى همچون «لتبین للنّاس»، «هذا بیانٌ للنّاس»، بر بیان و تبیین تکیه شده است! این، شأن علماى دین است که باید تبیین و بیان کنند.

• خیال نشود که منظور فقط بیان و تبیین احکامى همچون حکم خمس و زکات است. لعنت خدا بر کسانى که کوشش کردند تا دین را از اساسى‌ترین اصول آن، یعنى صحنه‌هاى واقعى زندگى و صحنه‌ى سیاست و حکومت جدا و مخصوص به همین کارهاى فردى کنند. البته نماز و روزه مهمّ است؛ اما عاملِ برپا داشتنِ همین نماز و روزه، حکومت است: «الذین ان مکناهم فى‌الارضِ، أقاموا الصّلوة و اتوا الزکوة و امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر؛ و لله عاقبة الامور.» نماز و روزه را عالم دین به عهده بگیرد و حکومت را به عهده‌ى کسانى که شایستگى ندارند واگذار کند!؟ «فخلف من بعدهم خلف اضاعوا الصّلاة و التّبعوا الشّهوات.» روزگارى مدام این را ترویج مى‌کردند؛ اما اسلام به دست برترین شاگردانش، بر دهان آنان زد و حکومت اسلامى شکل گرفت. _{۱۳۷۴/۷/۲۲}

تبلیغات دشمنان اسلام با شیوه‌های روانشناسانه

امواج تبلیغاتی دشمنان اسلام با شیوه‌های روانشناسانه، خط اختلاف، ایجاد تشنج و درگیری میان آحاد مردم و بزرگ نمایی مسائل کوچک را دنبال می‌کنند. در این میان در منابر عمومی، تنها باید دین و اخلاق تبیین شود و به هیچ وجه مسائل اختلافی مطرح و مورد بحث قرار نگیرد. _{۱۳۷۷/۲/۲}

 

لازمه‌ی تبیین آرمان‌های انقلاب اسلامی در جهان؛ اقتدار علمی ست.

• تبیین حرف حق ملت ایران در افکار عمومی جهان و پیگیری اهداف و آرمان‌های انقلاب اسلامی در درجه‌ی اول مستلزم اقتدار علمی ایران است و وظیفه‌ی همه‌ی دانشگاه‌ها و دانشجویان این است که برای پُرکردن دره‌ی علمیِ موجود میان کشور ما و جهان پیشرفته‌ی علم، تلاشی فوق‌العاده از خود نشان دهند.
• شأن تحقیق علمی، آزادی عُقلایی است و باید با تکیه بر میراث عظیم فکری، فرهنگی اسلامی و ایرانی برای ارتقای علوم انسانی و علوم پایه، برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کرد.
۱۳۸۴/۱۰/۲۹

معنای تبلیغ

تبلیغ به مفهوم ابلاغ، بیان و تبیین سخن حق است و وظیفه مقدسی محسوب می‌شود که انبیا الهی و معلمان، دانایان و متفکران جوامع بشری به انجام آن اهتمام ورزیده‌اند و از آن جهت که مبلغ اسلامی با بیان و تبلیغ سخن حق، از دلها و اذهان کسانی که دچار شک، جهالت و بی‌اطلاعی هستند، دستگیری می‌کند، می‌توان گفت که تبلیغ از نظر اسلام، دارای دو جنبه الهی و انسانی است. _{۱۳۷۷/۲/۲}

نقطه حساس برای مقابله با دشمن

 تبیین‌ عقاید شیعه‌ به‌ بهترین‌ بیان‌ و زیباترین‌ شکل‌ از جمله‌ مسائل‌ مهمی‌ است‌ که‌ باید نسبت‌ به‌ آن‌ اهتمام‌ شود و برای‌ مقابله‌ با تهاجم‌ دشمن‌، توجه‌ مضاعف‌ به‌ این‌ نقطه‌ حساس‌، ضروری‌ است‌. _{۱۳۷۴/۰۲/۳۰}

حقیقت را بفهمید و تبلیغ کنید

• حقیقت را بفهمید و تبلیغ کنید
مهم‌ترین وظیفه [ی انسانِ هنری و فرهنگی] تبلیغ و تبیین است؛ «الّذین یبلّغون رسالات اللَّه و یخشونه و لا یخشون احدا الّا اللَّه»؛ این یک معیار است؛ حقیقتی را که درک می‌کنید، آن را تبیین کنید. کسی انتظار ندارد برخلاف آنچه که می‌فهمید حرف بزنید. نه، آنچه را که می‌فهمید، بگوئید. البته برای این‌که آنچه می‌فهمید درست و صواب باشد، باید تلاش و مجاهدت کنید؛ چون در حوادثِ فتنه‌‌‌‌‌‌‌گون، شناخت عرصه دشوار است، شناخت اطراف قصه دشوار است، شناخت مهاجم و مدافع دشوار است، شناخت ظالم و مظلوم دشوار است، شناخت دشمن و دوست دشوار است.

• بایستی حقیقت را باز کرد، بایستی گره‌‌‌‌‌‌‌های ذهنی را باز کرد. و این تبیین لازم دارد، یعنی همان کار انبیاء.
 _{۱۳۸۸/۰۶/۱۴}

روشنفکر نقش تبیین را دارد

• حقیقت این است که توده‌ی مردم حقایق و مسائل را به خوبی می‌فهمند البته هیچ انسانی همه‌ی حقایق را بخودی خود نمی‌فهمد، اما وقتی کسانی باشند که برای مردم تبیین و روشنگری کنند توده‌ی انسان‌ها چون غرض ندارند، برخلاف روشنفکران غرب‌زده مسائل را خوب می‌فهمند و حقایق را می‌پذیرند.

• روشنفکر نقش تبیین و راه‌اندازی دارد و آن‌ها در اینجا پیشرو هستند، اما بعد که مردم بر اثر این تبیین به آگاهی رسیدند و یک چیزهایی را فهمیدند، نوبت حرکت و اقدام می‌رسد که حرکت و اقدام را مردم انجام می‌دهند. _{۱۳۷۱/۰۳/۰۶}

 

تقویت، تبیین و تشریح مبانی اسلام

• اراده‌ی ملت مسلمان ایران بر بازگشت به شؤون صدر اسلام و توجه به عدالت و قاطعیت در راه دین خدا قرار گرفته است.

• زندگی در این کشور که می‌تواند قاعده و نمونه‌ای برای تجدید حیات اسلام باشد دارای مسؤولیت‌های بسیاری است و اهمیت دادن به تقویت، تبیین و تشریح بیش از پیش مبانی اسلام و تأکید روز افزون بر وحدت مسلمانان ازجمله‌ی این مسؤولیت‌هاست. _{۱۳۶۸/۱۰/۰۵}

 

عزّت و رفاه و روسفیدی دنیا

• ملت ایران، عزّت و رفاه و روسفیدی دنیا و سعادت و کمال معنوی و اخروی را در راه همان خطّی می‌تواند پیدا کند که امام بزرگوار و رهبرعظیم‌الشّأن او، پیش پای این ملت گذاشت. خدای متعال، ده سال هم به او مهلت و فرصت داد تا توانست این راه را برای مردم تبیین کند. در کلمات امام ^{رضوان‌اللَّه‌تعالی علیه} نقطه پنهان و مشکوکی وجود ندارد. این، راه ملت ایران است. _{۱۳۷۵/۰۳/۱۶}

 

مسئولیت حوزه‌های علمیه

▪️این نظام بر محور تفکرات اسلامی بنا شده و بر محور بینش‌های اسلامی و احکام و مقررات الهی باید اداره شود. لذا مسؤولیت تدوین نظام ارزشی اسلام، تبیین معارف اسلامی و تنقیح و تحقیق مقررات و احکام اسلام و نیز ارائه‌ی الگوی زندگی اسلامی که نظام بر اساس آن‌ها حرکت خواهد کرد بر عهده‌ی حوزه‌های علمیه است.

۱۳۶۸/۰۹/۰۷

فلسفه‌ی حوزه‌های علمیه

• وقتی جامعه‌ی اسلامی متعهّد شده است که حیات و نظام زندگی را براساس هدایت دین اداره کند و بنابراین گذاشته است که حکمت، معرفت و هدایت الهی را بر حکمت و هدایت ناقص بشری و دیدآلوده و غیرپاکیزه‌ی بشری ترجیح دهد، هنگامی می‌تواند درست حرکت کند که هدایت و حکمت الهی و گره‌گشایی دین خدا در امور زندگی مردم به وسیله‌ی یک عدّه انسانِ وارد و عالم و بی‌غرض و بی‌طمع، روشن و آشکار شود. این، فلسفه‌ی حوزه‌های علمیه است. حوزه‌ی علمیه، اساساً برای این است که هدایت‌های الهی و فقه الهی را که فقه به معنای عام در این‌جا مورد نظر است، نه فقه به معنای احکام شریعت، که اصطلاح خاص است برای مردم تبیین کند. _{۱۳۷۲/۰۶/۲۱}

 

هنوز ابعاد عظمت انقلاب اسلامی ایران تبیین نشده است

• انقلاب‌ اسلامی‌ ملت‌ ایران‌، حادثه‌ بسیار بزرگی‌ است‌ که‌ ابعاد عظمت‌ آن‌ هنوز به‌ روشنی‌ تبیین‌ نشده‌ است‌. این‌ انقلاب‌ بر خلاف‌ سنت‌ حوادث‌ انقلابی‌ جهان‌، به‌ هیچ‌ قدرت‌ مادی‌ متکی‌ نبوده‌ است‌ و با وجود تمامی‌ تنش‌هایی‌ که‌ میان‌ نظام‌ اسلامی‌ و قدرت‌های‌ استکباری‌ بروز کرد، انقلاب اسلامی‌ ایران‌، این‌ ظرفیت‌ را داشته‌ است‌ که‌ نظام‌، دولتمردان‌، مسئولان‌، ارتش‌، سپاه‌ و مجموعه‌ نیروهای‌ مسلح‌ را حفظ کند. _{۱۳۷۳/۱۰/۰۵}

توجه به تبیین در عرصه فرهنگ

▪️در چشم‌انداز عرصه‌ی فرهنگی، علاوه بر تقویت روحیه‌ی ایمان و ایثار، باید تبیین مبانی ارزشی و تقویت قانون اساسی را مورد توجه کامل قرار داد. _{۱۳۸۲/۰۵/۱۵}

از لوازم اساسی تحقق جهاد کبیر

• تبیین شعارهای انقلاب و روشنگری نسبت به عمق این شعارها، از لوازم اساسی تحقق جهاد کبیر است زیرا شعارهای انقلاب، همچون نشانه و شاخص، مسیر صحیح انقلاب و صراط مستقیم را نشان می‌دهند.

• اگر این مسائل با تعمیق و ژرف‌نگری تبیین شوند، قطعاً ایمان و باور افراد نسبت به این شعارها، از آن‌ها جدا نخواهد شد و ثبات دائمی خواهد داشت.
_{۱۳۹۵/۳/۳}

دستگیری از دل‌ها و ذهن‌ها

• مسأله‌ی تبلیغ، یکی از مسائل اساسی در حیات اجتماعی است و مخصوص یک دوره نیست. تبلیغ که از آن در قرآن به «بلاغ»، «بیان»، «تبیین» و از این قبیل تعبیر شده است، یکی از وظایف مقدّس، وظیفه‌ی انبیا، وظیفه‌ی علما، وظیفه‌ی متفکّران و دانایان و مصلحان است.

• تبلیغ، یعنی رساندن. رساندنِ چه؟ رساندنِ آن حقایقی به اذهان و دل‌های مخاطبان که بدون آن، دچار خسارت خواهند شد. این است که ارزش تبلیغ را بالا می‌برد. تبلیغ، یک جنبه‌ی انسانی دارد. تبلیغی که اسلام به آن امر می‌کند و علمای اسلام و روحانیت شیعه، در طول تاریخ به آن پای‌بند بوده‌اند، وظیفه‌ای است که هم جنبه‌ی الهی دارد - «لتبینّنه للنّاس و لاتکتمونه» - هم جنبه‌ی انسانی دارد؛ چون دستگیری از دل‌ها و ذهن‌ها و انسان‌هایی است که دچار عدم علم، دچار شک و دچار جهالتند.
• به این وظیفه، باید با این چشم نگاه کرد. _{۱۳۷۷/۲/۲}

امروز کدام محتوا مهمّ است؟

• ما باید چه چیزی را در منبرِ تبلیغ، برای مردم بیان کنیم؟
می‌توان در یک کلمه گفت: مباحثی که عقاید دینی آن‌ها را مستحکم و راسخ کند؛ لیکن همین جمله، قابل تفسیر و تبیین است. بعضی از عقاید دچار تزلزل و اضطراب نیست. آن کس که می‌خواهد مخاطب خود را هدایت کند، ابتدا باید ببیند آن بخش جهالت او و آن بخش آسیب‌پذیر ذهن او، کجاست. باید آن امواجی را که بر روی ذهن مخاطبین شما تلاش و کار می‌کند تا تخریب نماید، بشناسید، تا بدانید جوان، چه چیزی را احتیاج دارد که به او بگویید. طوری نباشد که ده‌ها سؤال در ذهن مخاطب ما وجود داشته باشد و ما به جای پاسخگویی به آن سؤال‌ها و استفهام‌ها، یک مطلب دیگر را که اصلاً برای او مورد سؤال نیست، مطرح کنیم. _{۱۳۷۷/۰۲/۰۲}