ضلالت بعد از نعمت یعنی ارتجاع

_ در قرآن کریم، حقیقت تلخی مطرح شده است که اگر بخواهیم اسمی برایش بگذاریم، می‌توان اسم آن را «ارتجاع» یا «ارتداد»، یعنی عقبگرد، خسران و از دست دادن دستاوردها گذاشت. 
متأسفانه به جوامعی مربوط است که در بهترین حالات معنوی و الهی هستند. به مردمِ دوران اسلام مربوط است. یک بیماری است که مخصوص کشورها و ملت‌هایی است که با حرکتی عظیم، یک قدم به جلو برداشته‌اند و به تعبیر امروز  انقلاب کرده، به جایی رسیده و خود را به خدا نزدیک کرده‌اند. این قضیه چقدر مهم است که ما هر روز، بارها در سوره‌ی حمد باید جمله‌ای را که به‌نحوی اشاره به همین حقیقتِ تلخ دارد، تکرار کنیم:
 «اهدنا الصّراط المستقیم، صراط الذین انعمت علیهم غیر المغضوب علیهم و لاَ الضّالّین» راه کسانی که به آنان نعمت دادی. 
منتها، کسانی که خدا به آنان نعمت داده است دو نوعند:
اوّل کسی که دچار بلای غضب الهی و بیماری ضلالت بعد از هدایت شده است، که می‌گوید: «خدایا مرا جزو این انعام شده‌ها قرار نده.» 
 دوم، کسی که اِنعام بر او شده است، اما دیگر مورد غضبِ بعدی و دچار ضلالتِ بعدی نشده است. می‌گوید: «مرا جزو این‌ها قرار بده.» 

_ بنی‌اسرائیل هم جزو کسانی بودند که خدای متعال بر ایشان اِنعام کرد اما بعدها کارشان به جایی رسید که خدای متعال، لعنت دائمی بر آنان فرستاد و در روایات داریم که مراد از «المغضوب علیهم»، یهود است. چنین چیزی، در مورد مسلمین هم ممکن است. به همین سبب، قرآن، مسلمانان را بر حذر داشته است.
_{۱۳۷۳/۱۰/۱۵}